Sei Kaer, Soe Foer Iha Estrada

Info Timor-Ministerio Administrasaun Estatal (MAE) Jorge da Coneçeição  Teme, monta ona nia membru balun iha dalan ibun sira hodi kontrola ema sira ne’ebé tula foer iha tempu kalan hodi ba soer arbiru deit.

“Hau  uza termu ne’ebé  mak komeik oituan,  maibé hau iha hau nia  pengawasan hodi kontrolu lixu iha Dili laran,” esplika MAE Jorge Teme hodi responde JNDiario iha Delta Nova, Dili, Kinta (13/03) .

Jorge Teme dehan, tuir lolos  ema sira ne’ebé mak monta ne’e  atu tau  matan ba ema sira ne’ebé nakar soe foer ho kalan bo’ot ho komionetas iha area João Palus II ninian.

Nia dehan, loron ema sira la soe foer, maibé iha tempu kalan 8 oras to 9 oras sira ne’e ema sira komesa soe foer ho kareta. Foer sira ne’e mak mai husi kintal laran, ai hudi hun.

“Ida ne’e mak ami tau ema sira ne’e kontrola monitoriza para kaer  nune’e it abele hanorin tiha nia, tanba  ne’e termasuk kenakalan, ne’e la daik,” afirma Jorge Teme.

 “Plaka Governu,Parlamentu Nacional fali ka ou membru Governu ka ou diretores sira ka  rejista para aban bairua ne’e hatene, ita dun soe foer ne’e povu bai-bain ka bo’ot sira mak soer foer,”dehan Jorge Teme.

Jorege Teme kualia lia hirak ne’e, tanba nia hetan duni ho matan ema sira ho kareta  soe sigaru rohan ka lata servesa ba liur la hatene  ne’e sengaja ou lae.

 “Ita hakarak Dili ne’e sai mos, ita hahu husi ema sira ne’ebé mak sae kareta lusus, maibé  tenki disiplina labele soe foer arbiru tuir janesla kareta ninian. Ne’e hau lakohi imi kutip liafuan mak huu  ne’e ladiak,  hau mak hakarak uza hanesan komik  oituan maibé ho lian seluk hau tau ema para monitoriza ema labele soe foer iha dalan,”tenik Jorge Teme.

Solusaun atu hatene soe foer ne’e nia abut lolos ne’e husi ne’ebé,  husi povu bai-bain ka ou bele husi ema bobot sira ne’ebé ke sira produs foer barak I depois sira la soe dok,maibé ho dalan ne’ebé mak fasil entaun kalan sira ho sira nia kamioneta ba soe besik deit.

Jorge teme realsa, programa monitoriza ba ema soe sasan foer ne’e  lao kleur tiha ona, maibé nia hanoin mak atu aumenta tan pesoal.

 “Hau agora  dadauk prepara hela  lei ida ne’ebé atu regula kona-ba disiplina sansaun ka multas no kontribuisaun komunidade ninian ba limpeza sidade nian, hau hanoin atu tau ba dekretu lei ou rezulusaun Governu  ninian kona-ba kontribuisaun populasaun iha sidade  nomos medidas no sansaun ita aplika ba ema hotu ne’ebé mak sengaja ou tidak sengaja soe foer,”konfesa Jorge Teme.

Jorge Teme akresenta, sansaun  baku ema  ne’e la diak, maibé sansaun   ne’ebé mak atu aplika mak  hakrek kuadru ida  depois haruka ema ne’e  tara  iha oin no kotuk  depois hodi lao hakilar dehan.

“Hau mak soer foer arbiru para bele eduka nia loron seluk ema ne’e labele soe tan  foer iha estarad ibun,”haklaken nia.

Dili ‘Bonito’

Antes simeira Comnidade Pais Lingua Portuges (CPLP) atu halo iha Dili Timor Leste,  iha fulan  Julhu tinan ne’e, Ministerio Adminsitrasaun  Estatal (MAE) sei organiza lider komunitaria sira hotu atu halo limpeza iha Dili laran atu bele halo Dili sai “bonito”.

“Ami MAE agora prepara para ita nia sidede Dili tenki mos ‘bonito’,” esplika MAE Jorge Teme.

Jorge Teme aprezenta ona diploma ba Konsellu Ministru (KM) I hetan apreisaun  kona-ba oinsa atu utuliza fundus  ne’ebé mak atribui ba suco 21 iha Dili laran atu bele involve iha limpeza tuir suco ida-idak.

“Iha tempu badak ami sei konvida Xefi Suco sira atu hahu ona halo ona divulgasaun informasaun kona-ba utulijasaun fundu  ne’ebé ke aloka kada suco hodi nune’e lideransa komunitaria kada suco bele mobiliza ninia joven sira hodi halo limpeza,  kada semana ida atu dala ida ka rua  ne’e depende disizaun lideransa kounitaria,” dehan Teme.

Husi limpeza ne’e MAE sei la husik lideransa komunitaria sira sei halo akompanhamentu ho nune’e serbisu  ne’ebé mak desentraliza  ba sucu sira ne’e  bele lao diak.

“Alokasaun fundus ba iha Suco 21 ida ne’e hamutuk $ 3,70 mil dolar, ne’ebé mak sei aloka kuaze ba numeru populasaun, tanba foer ne’e produs husi ema,”dehan Jorge Teme.

Ba suco ne’ebé mak ho ninia populasaun ne’ebé mak maka’as  liu  sei hetan fundus ba limpeza ne’e barak, maibé ba suco ne’ebé mak ho nia populasuan oitaun sei hetan fundus ki’ik.

Ne’ duni Jorge Teme dehan, alokasaun orsamentu ne’e bazeia ba numeru populasaun. “Ho esperansa katak, ita nia lideransa komunitariu utuliza  fundus ho didiak  ho nune’e serbisu limpeza ne’ebéke ita atu halo iha tempu badak ida ne’e, ate fulasn Juli simeira kuandu akontese,” esplika Jorge Teme.

“Kapital ba ema nian, laos kapital ba bibi, fahi, ho aasu sira,  ne’e mak maismenus ita hakarak hanesan ne’e,” haklaken Jorge Teme. Jndiario

Komentario : 

• Tweet

Judul: Sei Kaer, Soe Foer Iha Estrada
Rating: 100% based on 99998 ratings. 5 user reviews.
Ditulis Oleh Nelson Blog 23.20

Artikel Terkait :